کالای خطرناک
کالای خطرناک
IATA به معنای “انجمن حمل و نقل هوایی بین المللی” است و سازمانی است که به توسعه و تنظیم صنعت حمل و نقل هوایی در سطح جهانی می‌پردازد. یکی از وظایف IATA، تعیین قوانین و مقررات برای حمل و نقل کالاها است، از جمله کالاهای خطرناک.
کالاهای خطرناک به محموله‌هایی اطلاق می‌شود که به دلیل خصوصیات خاص خود، برای حمل و نقل می‌توانند خطر و آسیب به انسان‌ها، محیط زیست یا خود وسایل نقلیه ایجاد کنند. برای مثال، مواد قابل اشتعال، مواد سمی، مواد رادیواکتیو، مواد انفجاری و غیره.
IATA برای کالاهای خطرناک، یک سیستم کدگذاری را تعیین کرده است که به آن “کد IATA” یا “کد DG” می‌گویند. این کدها برای شناسایی نوع و خطرات مرتبط با کالاهای خطرناک استفاده می‌شوند. هر کالای خطرناک دارای یک شماره UN است که به صورت جهانی شناخته می‌شود و در کنار آن، یک کد IATA نیز برای استفاده در حمل و نقل هوایی تعیین می‌شود.
کد IATA بر اساس خطرات محتمل کالا، نوع بسته‌بندی، شرایط حمل و نقل و سایر عوامل مشخص می‌شود. این کدها به عنوان راهنمایی برای شرکت‌های حمل و نقل هوایی، اپراتورها و سایر افرادی که با حمل و نقل کالاهای خطرناک سروکار دارند، استفاده می‌شوند. این کدها به عنوان معیاری برای تعیین نوع بسته‌بندی، برچسب‌گذاری، دستورالعمل‌های ایمنی و محدودیت‌های حمل و نقل عمل می‌کنند.
مهمترین دلیل استفاده از این کدها و مقررات IATA در حمل و نقل کالاهای خطرناک، حفظ ایمنی و جلوگیری از وقوع حوادث و حوادث ناخوشایند است. با رعایت استانداردها و دستورالعمل‌های IATA، خطرات مرتبط با حمل و نقل کالاهای خطرناک کاهش می‌یابد و احتمال وقوع حوادث ناخوشایند به حداقل می‌رسد.
در هر صورت، برای حمل و نقل کالاهای خطرناک، باید با قوانین و مقررات مربوطه آشنا بوده و دستورالعمل‌های ایمنی مربوطه را رعایت کرد ، همچون شرکت حمل و نقل الوکارگو . همچنین، برای حمل و نقل کالاهای خطرناک به روش هوایی، نیاز به مجوزها و مدارک خاصی نیز وجود دارد که باید بررسی و تهیه شوند.
کالاهای خطرناک بر اساس خصوصیات و خطرات مختلفی که دارند، به دسته‌بندی‌های مختلف تقسیم می‌شوند. یکی از روش‌های معمول برای دسته‌بندی کالاهای خطرناک، استفاده از سیستم کدگذاری IATA (کد DG) است. این سیستم بر اساس خطرات و خصوصیات مواد خطرناک، کد‌های یکتا برای آن‌ها تعیین می‌کند.
دسته‌بندی کالاهای خطرناک بر اساس کد IATA (کد DG) عبارتند از:
1. کلاس 1: مواد انفجاری
2. کلاس 2: گازها
3. کلاس 3: مایعات قابل اشتعال
4. کلاس 4: جامدات قابل اشتعال
– کلاس 4.1: مواد قابل اشتعال
– کلاس 4.2: مواد قابل احتراق کنترل شده
– کلاس 4.3: مواد قابل احتراق با آب
5. کلاس 5: مواد اکسید کننده و آلیاژهای اکسید کننده
– کلاس 5.1: مواد اکسید کننده آلی
– کلاس 5.2: آلیاژهای اکسید کننده
6. کلاس 6: مواد سمی و مواد عفونی
– کلاس 6.1: مواد سمی
– کلاس 6.2: مواد عفونی
7. کلاس 7: مواد رادیواکتیو
8. کلاس 8: مواد فسادپذیر
9. کلاس 9: مواد و اجسام مخاطره‌آفرین دیگر
هر یک از این کلاس‌ها دارای زیرکلاس‌ها و بخش‌های دیگری نیز هستند که به تفصیل خصوصیات و خطرات مربوطه را بررسی می‌کنند. همچنین، برای هر کد IATA (کد DG)، نمادهای خاصی نیز وجود دارد که به تشخیص سریع و شناسایی کالاهای خطرناک کمک می‌کنند.
به طور کلی، دسته‌بندی کلاسی کالاهای خطرناک بر اساس خصوصیات و خطرات مرتبط با آن‌ها انجام می‌شود. هر کلاس خطرناک متعلق به یک نوع خاص از مواد است و قوانین و مقررات مختلفی برای حمل و نقل، بسته‌بندی و برچسب‌گذاری آن‌ها وجود دارد. در زیر، به توضیح هر یک از کلاس‌های کالاهای خطرناک اشاره می‌کنم:
1. کلاس 1: مواد انفجاری
– شامل موادی است که در شرایط خاص، باعث انفجار می‌شوند. مثال: مه‌شکن‌ها، آتش‌کش‌ها.
2. کلاس 2: گازها
– شامل گازهای فشرده و مایعات گازی است. مثال: بوتان، پروپان، اکسیژن.
3. کلاس 3: مایعات قابل اشتعال
– شامل موادی است که در شرایط عادی در دمای محیط در حالت مایع قرار دارند و قابلیت اشتعال و سوختن دارند. مثال: بنزین، الکل، روغن‌ها.
4. کلاس 4: جامدات قابل اشتعال
– شامل مواد جامدی است که در شرایط عادی در دمای محیط در حالت جامد قرار دارند و قابلیت اشتعال و سوختن دارند.
– کلاس 4.1: مواد قابل اشتعال مثل پودرها و موادی که به راحتی در معرض آتش قرار می‌گیرند.
– کلاس 4.2: مواد قابل احتراق کنترل شده مثل موادی که در صورت تماس با آتش احتراق می‌کنند، اما خود به راحتی اشتعال نمی‌کنند.
– کلاس 4.3: مواد قابل احتراق با آب مثل موادی که با آب تماس برقرار کرده و سوختن خود را تشدید می‌کنند.
5. کلاس 5: مواد اکسید کننده و آلیاژهای اکسید کننده
– شامل موادی است که قابلیت اکسید کردن و رشدن سوخت در مواد دیگر را دارند.
– کلاس 5.1: مواد اکسید کننده آلی مثل نیترات آمونیوم.
– کلاس 5.2: آلیاژهای اکسید کننده مثل پرکلرات.
6. کلاس 6: مواد سمی و مواد عفونی
– کلاس 6.1: مواد سمی مثل زیان‌آورها و سموم شیمیایی.
– کلاس 6.2: مواد عفونی مثل باکتری‌ها و ویروس‌ها که امراض قابل انتقال را به وجود می‌آورند.
7. کلاس 7: مواد رادیواکتیو
– شامل موادی است که در حضور پرتوهای رادیواکتیو فعالیت نشان می‌دهند. مثال: اورانیوم، رادیوم.
8. کلاس 8: مواد فسادپذیر
– شامل موادی است که به دلیل تغییرات شیمیایی و بیولوژیکی فساد می‌کنند. مثال: زباله‌ها، مواد آلی قابل تجزیه.
9. کلاس 9: مواد و اجسام
– شامل موادی است که خطرات خاصی نسبت به سلامتی، محیط زیست یا تسهیلات حمل و نقل دارند و در کلاس‌های دیگر قرار نمی‌گیرند. مثال: باتری‌ها، اشعه ماوراءبنفش، مواد نیتروژنی.
هر یک از این کلاس‌ها دارای زیرکلاس‌ها و بخش‌های دیگری نیز هستند که به تفصیل خطرات و خصوصیات مربوطه را بررسی می‌کنند. این دسته‌بندی‌ها برای محافظت از ایمنی و جلوگیری از وقوع حوادث ناخوشایند در حمل و نقل کالاهای خطرناک استفاده می‌شوند.